"Goed erin, goed eruit"
We verzenden met z’n allen steeds meer wereldwijd. Daardoor bestaat er een bloeiende markt voor vervoerders. En die hebben een verzekering nodig voor aansprakelijkheid voor verlies, diefstal of andere schade aan goederen die zij vervoeren. Stijn de Zwart en Rutger Evers van advocatenkantoor Nysingh zijn gespecialiseerd in vervoerrecht. Zij weten alles over aansprakelijkheid bij transport. En delen hun kennis graag.
Stijn de Zwart: “Wij zeggen altijd: goed erin, goed eruit. Als vervoerder heb je de belangrijke opdracht om de goederen in dezelfde staat af te leveren als waarin je ze hebt ontvangen. Maar onderweg gaat er nog weleens iets mis. Ook op andere momenten in de logistieke keten, zoals bij opslag en expeditie, doen zich problemen voor. En dan komen wij in beeld."
De vervoerder neemt een zending aan. Soms rijdt hij zelf. Soms fungeert hij als onderaannemer. En soms besteedt hij het transport uit aan een andere vervoerder. Zo ontstaat een keten van vervoerders. Soms wel 6 of 7. Want als je niets afspreekt, mag je het vervoer uitbesteden aan een onderaannemer. Rutger Evers: "a.s.r. heeft ook veel ‘eigen rijders’ als klant. Dat is iemand met een eigen vrachtwagen. Soms herken je die aan de grote hoeveelheid lampen en uitbundige versieringen op de wagen. Het gaat dan om een eenmanszaak. Wel verbind je je als vervoerder als je de klus aanneemt, ook al rijd je zelf geen meter met de zending. Jij bent dan aansprakelijk als er iets misgaat. En dat kan flink in de papieren lopen.”
Stijn de Zwart: “De vrachtbrief is heel belangrijk. Want dat is je bewijsdocument. Alleen zeggen wij advocaten weleens gekscherend dat we nog nooit een goed ingevulde vrachtbrief hebben gezien. Daarnaast bestaat het CMR verdrag en de nationale wetgeving voor vervoer. Daarin staan veel dwingende regels waarvan partijen niet mogen afwijken. Het komt erop neer dat er bij de vervoerder meestal wel wat te halen valt als de goederen niet, te laat of beschadigd aankomen.”
Rutger Evers: “Er bestaat wel een kilo-limiet bij aansprakelijkheid, tenzij er sprake is van opzet of grove schuld aan de kant van de vervoerder. Vooral vracht met een laag gewicht en hoge waarde is daarom voer voor discussies. Denk aan een zending mobieltjes of handtassen. Bij dergelijke ladingen wordt op grond van de kilo-limiet € 3,40 (binnenlands vervoer) of een tientje per kilogram vergoed (internationaal vervoer). De partij die zijn schade in dat geval maar voor een heel klein deel vergoed ziet bekijkt in zo’n geval of hij van de kilo-limiet af kan. Wij noemen dat het doorbreken van de limiet. Het bijzondere van de transportregels is, dat de rechter per land anders beslist. De vervoerder die als eerste naar de rechter stapt in het land waar hij de beste kansen heeft, heeft een flinke voorsprong op de rest.
Het kan miljoenen schelen of een zaak in Nederland of Italië wordt behandeld. Nederlandse rechters zijn bijvoorbeeld vriendelijk voor vervoerders. Pas in heel heftige gevallen zal de rechter de limiet van aansprakelijkheid doorbreken. Daartegenover staan ladingvriendelijke landen zoals Duitsland. Het is de sport om zo snel mogelijk actie te ondernemen. Ook omdat het transportrecht korte verjaringstermijnen kent. Veel vrachtvorderingen zijn binnen een jaar weg. Tussenpersonen moeten schade dus ook zo snel mogelijk melden bij de verzekeraar van hun klant.”
Rutger Evers: “Wat we zien, is dat cyberschade zich ontwikkelt. Want systemen nemen steeds meer over. Denk aan dieven die in de computer van de vervoerder inbreken en zo zien waar de goederen zich bevinden. Vervolgens meldt de dief zich bij een afzender en neemt een lading af.”
Stijn de Zwart: “Bij een systeemhack kan het transport helemaal stil komen te liggen en per dag betekent dat soms tientallen miljoenen schade. De vraag is dan: is de vervoerder aansprakelijk? Had hij zijn computersysteem beter moeten beveiligen tegen inbrekers? Onder bepaalde omstandigheden kun je inderdaad aansprakelijk zijn voor het niet op orde hebben van bijvoorbeeld interne e-mailsystemen of een boekingsplatform.”
Rutger Evers: “Je ziet dat vervoer per drone in opkomst is. Dat is een nieuwe vorm van luchtvervoer. Ook komen er binnenkort wellicht elektrische karretjes waarmee koeriers pakketten bezorgen. Dat zou kunnen zonder dat een ouderwetse chauffeur betrokken is. Duurzame vormen van vervoer zijn de toekomst. En ook daarmee gaat vast van alles mis. Dus nee, wij zullen ons voorlopig niet vervelen!”
